News

Trong hai ngày 29–30/9/2025, Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc đã phối hợp cùng UBND xã Đồng Phúc, tỉnh Thái Nguyên tổ chức chuyến tham quan học tập kinh nghiệm tại tỉnh Tuyên Quang (trước đây thuộc địa giới hành chính huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang cũ). Đây là một hoạt động nằm trong khuôn khổ thực hiện đề tài khoa học “Nghiên cứu bảo tồn và phát triển quần thể chè Shan tuyết cổ thụ (Camellia sinensis var. Shan) gắn với du lịch sinh thái tại xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn” do TS. Nguyễn Ngọc Bình, Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc làm Chủ nhiệm đề tài.

Đoàn tham quan gồm 20 thành viên đại diện cho nhiều đơn vị: hộ nông dân trồng, sản xuất và chế biến chè Shan tuyết; Hợp tác xã Hồng Hà; Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp và Chế biến dược liệu Ngọc Thắng; Hội Nông dân xã Đồng Phúc; cùng đại diện Phòng Kinh tế xã Đồng Phúc. Chuyến đi đặt mục tiêu tìm hiểu, trao đổi kinh nghiệm và rút ra những bài học thực tiễn trong việc bảo tồn nguồn gen quý của cây chè Shan tuyết, đồng thời mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững.

Ngày đầu tiên: Trải nghiệm tại Hợp tác xã chế biến chè Phìn Hồ

Hợp tác xã (HTX) chế biến chè Phìn Hồ, nằm trên vùng núi cao thuộc xã Thông Nguyên, là điểm đến đầu tiên của đoàn. Với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng, nơi đây từ lâu đã nổi tiếng với những cây chè Shan tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi. HTX được thành lập nhằm quy tụ nông hộ, định hướng sản xuất theo hướng hữu cơ, vừa phát triển kinh tế vừa bảo tồn nguồn gen quý.

Đoàn đã trực tiếp tham quan vườn chè cổ thụ, tận mắt chứng kiến kỹ thuật hái chè truyền thống “một tôm hai lá” và cách thức hái chè phù hợp với việc chế biến ra các sản phẩm chè khác nhau. Tiếp đó, các thành viên được giới thiệu chi tiết quy trình chế biến chè, từ khâu làm héo, diệt men, vò, sấy đến đóng gói với sự kết hợp giữa thủ công truyền thống và máy móc hiện đại.

Một điểm nhấn của chương trình là buổi thử nếm sản phẩm, nơi các thành viên được thưởng thức nhiều dòng chè đặc trưng: Shan tuyết xanh, bạch chè… Mỗi loại đều mang hương vị và sắc thái riêng, thể hiện sự tinh tế trong kỹ thuật chế biến.

Đặc biệt, ban quản lý HTX đã chia sẻ kinh nghiệm xây dựng thương hiệu hữu cơ đạt chứng nhận EU. Điều này cho thấy, sản phẩm chè của Phìn Hồ không chỉ giữ được bản sắc truyền thống mà còn vươn tới thị trường quốc tế. Đoàn cũng ghi nhận sự tham gia tích cực của bà con dân tộc Dao là những người vừa trực tiếp canh tác, vừa đóng vai trò hướng dẫn viên du lịch cộng đồng, tạo nên sự gắn kết giữa sản xuất, bảo tồn và trải nghiệm du lịch.

Ngày thứ hai: Học hỏi từ Công ty Chè Cổ thụ Việt Nam

Ngày 30/9, đoàn tiếp tục đến tham quan Công ty Chè Cổ thụ Việt Nam là một doanh nghiệp tiên phong trong việc thương mại hóa sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ.

Tại đây, đoàn được giới thiệu dây chuyền chế biến hiện đại với hệ thống máy sao, máy lên men, máy đóng gói. . . đạt chuẩn xuất khẩu. Không dừng lại ở sản xuất, công ty còn xây dựng chiến lược thương hiệu chuyên nghiệp, chú trọng đến thiết kế bao bì sang trọng và kể câu chuyện văn hóa gắn liền với từng dòng sản phẩm. Đây chính là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn cho khách hàng cả trong và ngoài nước.

Ngoài hoạt động thương mại, công ty còn tổ chức các chương trình trải nghiệm chè đạo. Các thành viên đoàn được trực tiếp tham dự, qua đó thấy rõ cách doanh nghiệp kết hợp sản phẩm với văn hóa, nâng tầm giá trị của chè Shan tuyết. Đồng thời, mô hình phát triển du lịch cộng đồng cũng được chia sẻ: công ty liên kết với các làng bản gần vùng nguyên liệu để phát triển homestay, tour trekking, kết hợp trải nghiệm thưởng chè, một hướng đi đầy tiềm năng cho vùng chè cổ thụ.

Qua hai ngày học tập và trải nghiệm, ấn tượng đọng lại sau buổi tham quan là tư duy hiện đại của doanh nghiệp: từ một nông sản truyền thống, chè Shan tuyết được nâng tầm thành thương hiệu quốc gia, hướng ra thị trường quốc tế, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Các thành viên trong đoàn đã thu được nhiều kết quả quan trọng. Hiểu sâu hơn về giá trị sinh học, quy trình chế biến, cũng như tiềm năng kinh tế, du lịch của chè Shan tuyết cổ thụ. Tham gia trực tiếp vào hoạt động sản xuất chè và thưởng chè, từ đó có trải nghiệm thực tế bổ ích và nhận thấy cách lồng ghép sản phẩm đặc sản với bản sắc văn hóa địa phương để tạo nên chuỗi giá trị mới. Nhấn mạnh tầm quan trọng của bao bì, chứng nhận chất lượng và câu chuyện sản phẩm trong việc nâng cao giá trị thương mại. Chuyến đi cũng là dịp để các thành viên giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, củng cố tinh thần tập thể.

Qua quan sát và thảo luận, các thành viên trong đoàn đã đánh giá cao cả hai mô hình điển hình về sản xuất và chế biến chè Shan tuyết cổ thụ. HTX chế biến chè Phìn Hồ giữ được tinh hoa truyền thống, gắn sản xuất với bảo tồn và phát triển du lịch cộng đồng tự nhiên, bền vững. Bên cạnh đó, công ty chè Cổ Thụ Việt Nam lại thể hiện tư duy hiện đại, chuyên nghiệp, tập trung vào thương hiệu và thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, những thách thức đặt ra là việc duy trì chất lượng ổn định, kiểm soát chi phí, và phòng ngừa tình trạng hàng giả, hàng nhái.

Đoàn tham quan qua chuyến đi đã có những kiến nghị như cần nhân rộng các mô hình sản xuất kết hợp du lịch cộng đồng tại địa phương; tăng cường hỗ trợ về vốn, khoa học kỹ thuật và chứng nhận chất lượng; đồng thời khuyến khích hợp tác giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân theo chuỗi giá trị để phát triển bền vững.

Chuyến tham quan tại HTX chế biến chè Phìn Hồ và Công ty chè Cổ Thụ Việt Nam đã mang đến nhiều trải nghiệm quý báu. Không chỉ là dịp học tập kỹ thuật và quy trình chế biến, chuyến đi còn mở ra hướng phát triển mới đó là gắn sản phẩm nông nghiệp với văn hóa, du lịch và thị trường toàn cầu. Đây là con đường đầy triển vọng để nâng cao giá trị cây chè Shan tuyết cổ thụ là loại nông sản đặc hữu của miền núi phía Bắc, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững trong giai đoạn hội nhập.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN TRONG CHUYẾN THAM QUAN HỌC TẬP TẠI TỈNH TUYÊN QUANG

Tại Hợp tác xã chế biến Chè Phìn Hồ

Tại Công ty chè cổ thụ Việt Nam